سایه روشن در طراحی

از جمله حالات دیگری که با قرار گرفتن خطوط در کنار یکدیگر ایجاد می شود، تیرگی و روشنی و یا سایه روشن است. به عبارت دیگر پدید آمدن حالت روشنی و تاریکی با بهره گیری از خطوط، ایجاد سایه روشن می کند. 

این حالت به چند طریق می تواند بوجود آید: ایجاد تاریکی و روشنی با استفاده از خطوط یک اندازه که تنها از تغییر فواصل آنها بوجود می آید. بدین شکل که هر چقدر خطوط را به یکدیگر نزدیکتر کنیم از نظر بصری تیرگی بوجود خواهد امد و بالعکس با افزایش فواصل آنها محیط، روشن دیده خواهد شد.

نور: 

در اثر تابش نور اجسام دیده می شود. در غیر اینصورت در محیط کاملا تاریک جسم یا شی دیده نمی شود. تابش نور چه از منبع طبیعی ( خورشید) یا منابع مصنوعی نتیجه می شود. در اجسام نور و سایه ایجاد گردد. طبیعی است قسمت های برجسته و مقابل منبع نورانی روشن و قسمت های دیگر تاریک خواهد کرد. در اجسام زاویه دار ( مکعب) نور و سایه از همدیگر یا فصل مشترک خاص جدا می گردند ولی در اجسام بدون زاویه ( مانند سیب) نور و سایه به صورت تدریجی است.

انواع سایه:

سایه بر دو قسم است. سایه جسم( قسمت های تاریک جسم) و سایه افتاده روی آن و سایه ایجاد شده روی سطحی که جسم قرار گرفته است نور با جسم برخورد کرده و در نتیجه سایه جسم در امتداد نور قرار می گیرد که دو وضعیت های مختلف تابش نور حالت های سایه های متفاوت است. در اثر تابش نور و ایجاد سایه روشن حجم مشخص و جنسیت آن معلوم می شود. سایه از نظر پرداخت به چند  قسم می باشد:

جنسیت: در اثر تابش نور اجسام مختلف به شکل های مختلف نور را در خود جذب، منعکس و یا عبور می دهند. به همین دلیل در اثر تابش نور جنس اجسام مشخص می شود.

سایه بانقطه: در قسمت های روشن تمرکز نقاط کمتر و اثر دیده شدن آنها بیشتر می شود. در تاریکی تمرکز و اثر نقاط بیشتر است. سایه به وسیله خط، سایه محور و ترکیبی از سه نمونه.

مفهوم سایه زدن

حداقل به یک منبع نور برای تشکیل سایه احتیاج داریم که می تواند گسترده و یا نقطه ای باشد. منبع نور نقطه ای برخلاف نوع گسترده، نور را بصورت متمرکز به مدل می تاباند. هنگام طراحی، منبع نور را - به طور فرضی- در نظر بگیرید و متناسب با جهت نور، جنس مدل و بازتاب محیط اطراف بر روی آن، شروع به سایه زدن کنید برای این منظور می توانید از سایه نرم و یا هاشور استفاده کنید. تفاوت آن ها در نحوه اجراست. در این بخش منظور از سایه، سایه نرم است.

تیرگی، روشنی و بازتاب اشیای اطراف، هنگامی که بر روی سطح جسم قرار می گیرند، متناسب با نوع و مقدار خمیدگی آن، تراکم بیشتر یا کمتری پیدا می کنند. در واقع، تصویر اطراف به علت خمیدگی بزرگتر و یا کوچکتر می شوند که به فاصله کانونی سطح( مقدار خمیدگی) بستگی دارد.

وزن اجسام در سایه زدن مهم است. سنگین بودن یک جسم را می توان با تیره کردن بخش زیرین آن نشان داد. در واقع با تیره کردن قسمت زیرین، تعادل تصویر را به سمت پایین آورده که موجب سنگین بنظر رسیدن جسم می شود. البته این موضوع را نباید با سطح ایستایی اشتباه گرفت. سطح ایستایی، سطحی است که جسم بر روی آن می ایستد، پس جزوی از جسم نیست و سابه بر روی آن به سنگینی جسم ربط ندارد.

برای نشان دادن سایه ی ایجاد شده بر روی زمین ( سطح ایسایی) خطوطی مستقیم از منبع نور را طوری رسم می کنیم که به گوشه های جسم برسد و ان ها را تا رسیدن به زمین همراهی می کنیم. سپس با خطوطی متناسب، نقاط تقاطعشان با زمین را به هم وصل می کنیم. در انتها پس از مشخص شدن محیط سایه، درون آن را تیره می کنیم.

در ادامه بیشتر بخوانید:

1- ترکیب بندی در طراحی       2- عناصر بصری       3- آهنگ خط     4-تعریف طراحی    5- ژرف نمایی