موقعیت نقطه در تصویر

اندازه نقطه در طبیعت متناسب با محیط و فضایی که در آن قرار گرفته است، تعریف می شود. 

این مفهوم را در مراجعه مستقیم به طبیعت به خوبی درک می کنید بعنوان مثال یک پنجره روشن در شب از فاصله دور یک نقطه محسوب می شود.

گرچه ابعاد واقعی پنجره بزرگ است اما از فاصله دور در فضایی بزرگ یک نقطه نورانی، به حساب می آید. حال اگر فاصله خود را از پنجره کم کنیم تا جاییکه در کنار آن قرار بگیریم، آن پنجره دیگر نقطه نورانی به حساب نمی اید و یک سطح بزرگ دیده می شود. نظیر این قبیل مثالها را در طبیعت بسیار دیده ایم.

یک تکه ابر در آسمان و یا تک درختی بر روی تپه از فاصله بسیار دور در فضای بزرگی که قرار دارند نقطه محسوب می شوند. بنابرین در طبیعت یک نقطه ممکن است سر یک سوزن، یک سیب، ستاره ای در آسمان، قایقی در دریا، ردپایی روی برف و ... باشد.

با توجه به آنچه گفته شد نتیجه می گیریم نقاط در صفحه متناسب با جایگاه قرار گیریشان بر کادر خود تاثیر می گذارند و علاوه بر این از کادر خود نیز متاثر هستند. همچنین نقاط بر روی یکدیگر نیز نیرو وارد می کنند.

از طرفی نزدیکی نقاط به یکدیگر باعث ایجاد تمرکز و تاکید بصری می شود چرا که انرژی هدایت شده از طرف نقاط تجسمی به سوی مخاطب چند برابر شده و در نتیجه توجه بیننده را بیشتر به سمت خود جلب می کند.

همچنین نزدیکی نقاط به هم باعث ایجاد فضای متراکم و تیره می شود و در برابر آن دوری و فاصله نقاط نسبت به هم ایجاد فضای منبسط و روشن می نماید. قابل توجه است که از این ویژگی در صنعت چاپ استفاده می شود.

با استفاده از نقطه می توان در صفحه ایجاد تاریک روشن یا سایه نمود. رسیدن به تاریکی و روشنی با استفاده از نقطه به دو عامل ( اندازه نقطه و فاصله نقاط از یکدیگر بستگی دارد) . 

به بیانی هر چه اندازه نقاطی که در کنار هم قرار می گیرند،بزرگتر باشد به سطح تیره تری دست می یابیم و بالعکس هر چه اندازه نقاط کوچکتر باشد نتیجه کار رسیدن به سطح روشن تری می باشد از طرفی هرچه فاصله نقاط نسبت به هم کمتر باشد سطح بدست آمده تیره تر و هر چه فاصله بیشتر باشد سطح روشن تری خواهیم داشت.

یک نقطه در صفحه توانایی حرکت و استقرار در هر محلی را دارد. هر نقطه متناسب با مکانی که در آن قرار می گیرد، مساله تناسب و تعادل را بوجود می آورد. 

مهمترین نقطه ای که در یک محدوده ی کادر قرار می گیرد نقطه تعادل است که در تقاطع خطوط اصلی کادر بوجود می آید.

نقاطی که خارج از نقطه تعادل قرار گیرد، نقاط فاقد تعادل می باشند این نقاط متناسب با محل قرارگیری خود دارای ویژگی های خاصی می شوند بعنوان مثال نقطه ای که در پایین صفحه واقع شود حس سنگینی را القا کرده و اگر در بالای نقطه تعادل قرار گیرد، حس می کند. سبکی را القا می کند.

حرکت نقطه ها به سمت گوشه های کادر، باعث پرتاب و خروج چشم از صفحه می شود.

شناسایی اصول نقطه

می دانیم که نقطه ها علاوه بر تاثیر به محیط، بر یکدیگر تاثیر می گذارند و دارای نیرو هستند. دو نقطه که دارای اندازه های یکسانی هستند بطور مساوی به یکدیگر نیرو وارد می کنند. 

با تغییر فاصله این نقاط نسبت به هم نیروی وارد شده و کشش آنها به یکدیگر نیز تغییر می کنند.

دو نقطه با اندازه های متفاوت دارای نیروی متفاوتی هستند و نقطه بزرگتر دارای نیروی بیشتری نسبت به نقطه کوچکتر است. در نتیجه نقطه بزرگتر، نقطه کوچکتر را به سمت خود جذب می کند. بنابرین برای ایجاد تعادل باید تعداد نقطه ها در سمتی که نقطه کوچکتر قرار دارد بیشتر باشد تا انرژی دو نقطه کوچک با انرژی نقطه بزرگ برابری می کند و صفحه را از عدم هم وزنی خارج کند.

در ادامه بیشتر بخوانید:

1-نقطه             2- مداد طراحی         3-جامعه هدف کنترل کنندگان روانی            4-سه گانه روانشناختی