اجرای درست سایه در طراحی
اصل اساسی و مهم در اجرای تمامی تکنیک های نقاشی از جمله سیاه قلم، مدادرنگی، آبرنگ، رنگ روغن، پاستل، گواش، طراحی با خودکار و... اجرای درست سایه زدن هاست.
که ما در این مقاله به پایه ای ترین مطالب در طراحی می پردازیم با ما همراه باشید.
در سایه زدن ما حداقل به یک منبع نور برای تشکیل سایه نیاز داریم که می تواند به شکل منبع نور گسترده یا نقطه ای باشد.
منبع نور نقطه ای برخلاف نور گسترده، متناسب با جهت نور، جنس مدل و بازتاب محیط اطراف بر روی آن شروع به سایه زدن کنید.
برای این منظور می توان از دو مدل سایه که یکی سایه نرم و دیگری ایجاد سایه با هاشور زدن است پیش رفت. تفاوت آن ها در نحوه ی اجراست. در این مقاله منظور ما از سایه همان سایه نرم است.
تیرگی، روشنی و بازتاب اشیا اطراف، هنگامی که بر روی سطح جسم قرار می گیرند، متناسب با نوع و مقدار خمیدگی آن، تراکم بیشتر یا کمتری پیدا می کند. در واقع، تصویر اطراف به علت خمیدگی بزرگتر و یا کوچکتر می شوند که به فاصله کانونی سطح( مقدار خمیدگی) بستگی دارد.
وزن اجسام در سایه زدن مهم است. سنگین بودن یک جسم را می توان با تیره کردن بخش زیرین آن نشان داد. در واقع با تیره کردن قسمت زیرین، تعادل تصویر را به سمت پایین آورده که موجب سنگین بنظر رسیدن ان می شود. البته این موضوع را نباید با سطح ایستایی اشتباه گرفت.
سطح ایستایی: سطحی است که جسم بر روی آن می ایستد، پس جزوی از جسم نیست و سایه بر روی آن به سنگینی جسم ارتباط دارد.
برای نشان دادن سایه ی ایجاد شده بر روی زمین ( ایستایی) خطوطی مستقیم از منبع نور را طوری رسم می کنیم که به گوشه های جسم برسد و آن ها را تا رسیدن به زمین همراهی می کنیم.
سپس با خطوطی مناسب، نقاط تقاطع آن ها با زمین را به هم وصل می کنیم. در انتها بعد از مشخص شدن محیط سایه درون آن را تیره می کنیم.
ممکن است استفاده از چند منبع نور موجب تداخل سایه ها با یکدیگر شود، که باید قسمت های مشترک را تیره تر کنیم. این تیرگی به فاصله اجسام از منابع نور بستگی دارد. اما اگر فقط یک منبع نور داشتیم و سایه اجسام کناری با یکدیگر تداخل پیدا کردند، قسمت های مشترک تیره تر نمی شوند، بلکه تیرگی این قسمت ها با سایه های مجاورش برابر است.
هنگامی که سایه ای با روشنایی متوسط نزدیک سایه ای با روشنایی خیلی کم( خیلی تیره) قرار گیرد، روشن تر از زمانی است که در کنار سایه ی تیره نباشد، بنظر می رسد و برعکس؛ یعنی اگر همان سایه با روشنایی متوسط در کنار سایه ای با روشنایی خیلی زیاد قرار گیرد، تیره تر بنظر می رسد.
برای سایه زدن اجسامی که رنگ روشن دارند، می توان از نکته بالا کمک گرفت؛ بعنوان مثال، برای طراحی یک گل با رنگ روشن، پشت زمینه طرح خطی گلی را تیره می کنیم، سپس با چند سایه روشن حالت های گل را نشان می دهیم، در غیر اینصورت اگر فقط گل را سایه بزنید و پشت زمینه آن را تیره نکنید. رنگ گل شما تیره تر از واقعیت بنظر خواهد رسید.
طریقه استفاده صحیح از مداد
در سایه زدن باید به نحوه گرفتن مداد و فشار آوردن بر آن دقت کرد. مداد را باید طوری در دست گرفت که بتوانیم آن را آزادانه حرکت دهیم؛ طرح های زیبا خلق کنیم. برای ایجاد سایه ای نرم، بهتر است مداد را در کف دست گرفته و انگشت شصت خود را چند سانتی متر بالاتر از نوک آن بگذارید، تنه مداد را به دست خود تکیه داده و با انگشتان دیگر آن را کنترل کنید.
هنگام سایه زدن، دست را بر روی یک نقطه از مداد نگه ندارید، در قسمت های مختلف طرح، بایستی دستتان را طوری بر روی مداد جابه جا کنید که هیچ مشکلی برای سایه زدن آن قسمت نداشته باشید.
بهتر است مداد را مانند هنگام نوشتن در دست نگیرید، زیرا در این حالت مداد را سفت گرفته اید که انعطاف کمی دارد، البته گاهی اوقات برای سایه زدن قسمت های ظریف و حساس لازم است مداد را مانند هنگام نوشتن در دست گرفت.
اگر می خواهید سطح وسیع تری از طرح را سایه بزنید، مداد را به حالت مایل بگیرید تا سطح بیشتری از نوکح آن با کاغذ در تماس باشد و برعکس. یعنی مداد را برای سایه زدن قسمت های ظریف به حالت قایم بگیرید تا بتوانید از قسمت نوک تیز مداد استفاده کنید.
در ابتدا می توانید با گذاشتن چند لایه اثر مداد بر روی کاغذ به سایه های تیره تر برسید و اما بعد از تمرین زیاد و مستمر، مغز و فشار دست شما برای رسیدن به سایه های تیره و روشن هماهنگ می شود.
یکی از تمرین های مفید برای هماهنگی مغز و فشار دست، جدول هفت گانه رنگ است یا همان جدول کنتراست است که درسعی کنید به شکل صحیحی آن را اجرا کنید.
در ادامه با مطالب بیشتر با ما همراه باشید:
1-تکنیک گواش 2- مفهوم رنگ 3- پرکاربردترین خطوط فارسی ایرانی( قسمت دوم) 4- پرکاربردترین خطوط فارسی ( قسمت اول) 5- کاغذ 6- مدادرنگی استدلر 7-مداد رنگی آرتیست
ما را در آپارات دنبال کنید:
قسمت اول قسمت دوم قسمت سوم قسمت چهارم قسمت پنجم قسمت ششم قسمت هفتم